Viminacijum, arheološko nalazište - rimski grad u Srbiji...

 

Viminacium Roman City in Serbia

Moja mala 'turistička ekspedicija' je ovog vikenda za destinaciju razgledanja i uživanja izabrala ''Viminacium'',
arheološko nalazište nekadašnjeg značajnog rimskog grada na Dunavu.

U subotu 19. maja 2013. , u okviru obeležavanja 1700 godina od donošenja Milanskog edikta, u rekonstruisanom rimskom amfitetaru pred 2000 gledalaca, među kojima je bio državni vrh Srbije i predstavnici diplomatskog kora, kao i brojni novinari iz inostranstava, a u cilju povezivanja rimske i srpske kulture izvedena je opera ''Aida'' i otvorena izložba pod nazivom „Konstantin Veliki i Milanski edikt 313.
Rađanje hrišćanstva u rimskim provincijama na tlu Srbije“.
Upravo zbog te izložbe smo se uputili u Viminacijum, prvi dan nakon otvaranja za javnost.

 O Viminacijumu, i o ideji povezivanja mesta u Srbiji u kojima su se rodili rimski sinovi sreće,
odnosno sedamanestorica rimskih imperatora, rođenih na teritoriji današnje Srbije,
pisala sam u postu.






 O gradu

Grad  je nastao u I i trajao do početka VII veka. Bio je jedan od najznačajnijih legijskih logora na Dunavu, a izvesno vreme i glavni grad rimske provincije
Gornje Mezije (Moesie Superior). Sedma rimska legija zajedno sa Četvrtom legijom iz Singidunuma vekovima je čuvala dunavski limes, granicu rimske civilizacije i divljeg sveta varvara sa one strane provincije Gornje Mezije.
 Ovde su se  ukrštali svi putevi Balkana i  rimski carevi su izgradili svoju palatu na platou iznad Dunava.

Zabeleženo je da  je car Konstantin Veliki posetio  Viminacijum i boravio u njemu dva puta - May 25, 321 A.D.,( zbog nestabilne političke situacije) Konstantin je od 317. do 321. godine nove ere boravio u oblasti Mezije, priobalne Dakije i Mezije Sekunda, a potom i posle 13 godina, u 334 A.D.
Huni, predvođeni Atilom, su osvojili Viminacijum 441. A.D.  i potpuno ga uništili  kao i sve ostale gradove i utvrđenja duž dunavskog limesa.
Njegovo poslednje uništavanje je bilo za vreme avarsko-slovenske invazije, nakon čega nikada više nije bio obnovljen.

Dolaskom Slovena na ostacima Viminacijuma nastaje  Braničevo.

Viminacijum se nalazi na ušću Mlave u Dunav u poslednjim dolinama ispred Đerdapske klisure. Lociran je na strateškom raskršću puteva koji su vodili od zapada ka istoku i od severa ka jugu. Dunav, koji se danas nalazi na oko 3,5 km udaljenosti, u antici je bio u neposrednoj blizini grada.

Smešten je  blizu Kostolca, a do njega ćete lako doći ako npr. idete iz Beograda, autoputem do skretanja za Požarevac i onda još 12 km.. To je prvi arheološki park u centralno balkanskom prostoru. Otvoren je tokom cele godine (ne radi samo 1. januara) od 9 do 19 časova, a na poseban zahtev i tokom noći.

Jedinstveni naučni značaj Viminacijuma je u tome što nad antičkim ostacima nema savremenog naselja.
Mogući su istraživanje i prezentacija jednog rimskog grada u svim njegovim segmentima. Rimski  Beograd, Niš, Sremska Mitrovica nalaze se ispod savremenih gradova što onemogućava planska istraživanja, konzervaciju i konačno prezentaciju rimskog kulturnog nasleđa
Izgradnjom Termoelektrane „Kostolac“ i kasnijim radom površinskog kopa „Drmno“ započinju istraživanja nekropola grada Viminacijuma i dalje traju.

 Viminacijum je jedno od dvanaest rimskih nalazišta u Srbiji, ali je verovatno najprijemčivije za turiste. Posetioci danas mogu da vide nekoliko uređenih lokacija. Najupečatljiviji je svakako Carski mauzolej u kom se, ispod natkrivenog svoda, mogu videti odlično očuvani ostaci rimske arhitekture, i posebno, tri podzemne, freskama oslikane grobnice. Može se obići i severna kapija vojnog logora, Porta Pretoriu, zatim obližnje natkriveno nalazište gradskih kupatila, Thermi, gde se mogu videti ostaci bazena, pločica i rimskog sistema podnog grejanja.

Pored ovih nalazišta, u arheološkom parku posetioci mogu obići i Domus.

 

 

 

 

 

„Konstantin Veliki i Milanski edikt 313. 

 Rađanje hrišćanstva u rimskim provincijama na tlu Srbije“

 

 

 

 311. imperator Galerije je svojim ukazom hrišćanstvo proglasio za „religio licita“ (dozvoljenu religiju). Time je hrišćanima bilo dopušteno da podižu crkve i stekli su pravo da se okupljaju.
 Milanski edikt je zakonski akt koji su doneli carevi Konstantin Veliki i Licinije, a kojim je proglašena verska ravnopravnost i prestanak progona hrišćana koje je trajalo tri stotine godina.
Proglašen je u Mediolanu (današnji Milano) 313. godine.
Milanski edikt iz 313. , pored toga što je potvrdio odluku Galerija, doneo je rešenje da se crkvena imovina, koja je oduzeta u vreme vladavine Dioklecija, crkvi ponovo vrati.
Najvažnija rečenica u Milanskom ediktu glasi:
 „Svako treba da uživa punu slobodu i da ispoveda onu religiju, koju smatra da je za njega najbolja“.

Kao prvi rimski vladar koji je prihvatio hrišćanstvo, dotad veru progonjene manjine, Konstantin je pokrenuo hristijanizaciju države. Ovim postupkom, kao i osnivanjem Konstantinopolja tj. Carigrada, Konstantin je udario temelje budućem Vizantijskom carstvu.
 Na temeljima ranijeg grada Vizantion, nastala je Vizantijska prestonica Novi Rim, ubrzo nazvan Konstantinov grad (Konstantinopolj), koji je inaugurisan 11. maja 330. godine. Po svojoj veličini, grandioznosti i bogatstvu, Konstantinopolj je trebalo da predstavlja rivala Večnom gradu - Rimu. Kao novi centar carske vlasti Konstantinov grad će to ubrzo postati, ali će prestonica u pravom smislu reči postati u vreme Konstancija II.
Kao prvi hrišćanski car, veliki dobrotvor i ktitor hrišćanske crkve, Konstantin je nakon smrti kanonizovan, a u pravoslavnim crkvama, uključujući i Srpsku pravoslavnu crkvu, poštuje se kao svetac i „ravnoapostolni car“.
Prisustvovao je Prvom Vaseljenskom Pravoslavnom Saboru.
Car Konstantin Veliki i njegova majka Sveta Jelena su započeli i izgradili Hram Vaskrsenja Hristovog u Jerusalimu,
kao i Crkvu Rođenja Hristovog u Vitlejemu.

τουτο νικα ; in hoc signo vinces! Konstantinov Krst, poznat kao Hristov monogram ili Labarum

 

Izložba Narodnog muzeja sa podnaslovom "Rađanje hrišćanstva u rimskim provincijama na tlu Srbije"

 prezentuje izuzetnu zbirku autentičnih predmeta iz deset muzeja u Srbiji koji svedoče o vladavini Konstantina, Milanskom ediktu, počecima hrišćanstva na tlu Srbije.

Izložen je reprezentativni materijal nastao u periodu od kraja drugog veka koje prethodi vremenu Konstantina Velikog, zatim iz perioda njegove vladavine kao i nasleđe prvog hrišćanskog cara.



Među 128 izloženih predmeta - skulptura, fragmenata arhitektonske plastike, fresaka, mozaika, nakita, posuda, delova vojne opreme, rimski carski novac, je i 40 artefakata nulte kulturne vrednosti od prvog do četvrtog veka naše ere, među njima i čuveni Konstantinov portret, bronzana bista otkrivena 1900. godine u rodnom mestu cara Konstantina Naisu, nastao 334. kada je car Konstantin boravio u Naisu.

Predmeti iz ove vredne muzejske kolekcije bili su razvrstani po segmenitima kultura, vojska i svakodnevni život rimske države. Posebno mesto zauzimale su i biste rimskih careva, koje su poređane u nizu okruživale portret Konstantina Velikog, koji je u centralnom delu, osvetljen reflektorima, simbolično istaknut kao povod i razlog celokupnog događaja.

Postavka obuhvata deo materijala iz Gamzigrada koji se nalazi na Uneskovoj listi svetske kulturne baštine. Eksponati prikazani na ovoj izložbi gostovali su u Milanu, Riminiju, Triru.

Justinijan, Gracijan, Jovijan, Vitranio, Konstantin II, Konstantin III, Maksimijan Daja, Licinije, Flav Severus i Konstantin I ( Veliki)

Konstancije Hlor, Galerije, Maksimijan Hercuvus, Prob, Aurelijan, Klaudije Gothicus, Hostilijan, Trajan Dacije,
i Konstantin Veliki

 

Dakle, velika preporuka za sve vas iz Srbije ili van nje, da posetite Viminacijum ukoliko još niste.
S razlogom se smatra jednim od 10 mesta koje u Srbiji morate videti!
Izložba koju sam vam ovde predstavila je u Viminacijumu još mesec dana, a potom se seli u Beograd, a potom u NIš. Iskoristite  mogućnost  da vidite neke stare, dragocene stvari koje govore o životu od pre 2000 godina na ovim prostorima.
Možda možemo bolje razumeti sadašnjost, ako naučimo da poštujemo prošlost.

Bez obzira što je Monteskije jednom izjavio:
 '' Srećni li su oni narodi koji imaju dosadnu istoriju...''
Ja više volim latinske citate:
"Istorija je svedok vremena,
 svetlo istine,
 život pamćenja,
učiteljica života."-

magneti za uspomenu

Kako radovi na ugljenokopu budu odmicali, verujem da će biti još mnogo otkrića koja će obogatiti sadržaj Viminacijuma.

Pored svega što možete videti na samom lokalitetu arheološkog parka( od Termi, Porte Praetorie, Carskog mauzoleja, Domusa, sedam skeleta vunaste vrste mamuta), u blizini Viminacijuma se nalaze i neka interesantna mesta za uživanje i obilazak, kao npr. Srebrno jezero, Ram na Dunavu i Golubačka tvrđava i mnoštvo prelepih predela za fotografisanje.
Evo nekih meni interesantnih slika nastalih u neposrednoj blizini arheološkog nalazišta, a vi požurite da nađete vaše...

termoelektrana i pšenica

Termoelektarna Kostolac

makovi u polju

ugljenokop ''Drvno'' zahvaljujući čijim iskopavanjima stalno ima novih otkrića u Viminacijumu

''Oni koji se ne sećaju prošlosti su osuđeni da je ponove.''
Džordž Santajana

.