Navali na Avalu - beogradska planina Avala...

*In giro per Serbia*

Na samo 16 km od centra Beograda, postoji oaza mira, zelenila, čistog vazduha..
I sad bi bilo očekivano da vrvi od posetilaca, ali nije tako..
To je danas jedna, moglo bi se reći, zapostavljena i prazna planina.. 
Dok se ljudi vikendom tiskaju po beogradskim tržnim centrima, gde zvrje, kupuju nešto ili ne, planina u neposrednoj blizini, zvrji potpuno prazna i tužna..

Pričam o Avali...

 Avala je najsevernija planina šumadijske grede, niska ostrvska planina (najviši vrh je na 511m nadmorske visine) nalazi se  na putu iz Beograda za Kragujevac. Ime Avala potiče od arapske reči "havala" što znači "vidikovac", ili od turske reči ''havala'', što znači prepreka. Po Avali je nazvan i mineral avalit koji je na njoj iskopavan.

 Krajem 2007. godine je Skupština grada Beograda proglasila Avalu zaštićenim prirodnim dobrom sa ukupnom površinom od 489 hektara. Još je knez Miloš 1859. godine doneo odluku da se Avala zagradi i zaštiti, a 1936. godine je proglašena nacionalnim parkom.Na zaštićenom području ima oko 600 biljnih vrsta. Ima lekovotih biljnih vrsta, a neke biljke predstavljaju prirodne retkosti, kao što su zanovet, zlatan i zelenika. Avala je dobro pošumljena samoniklim drvećem, a jednim delom je pod zasađenom borovom šumom.

 Prvo utvrđenje na zaravnjenom planinskom vrhu podigli su Rimljani kako bi zaštitili brojna rudarska okna na avalskim obrnocima. O rimskom prisustvu svedoče brojni zapušteni bunari.  U vekovima koji su usledili tradicija rudarstva na Avali je nastavljana. Mir rudara čuvao je utvrđeni grad koga su u srednjem veku Srbi nazivali Žrnov. Sa padom srpske države i Žrnov je potpao pod tursku vlast. Oni proširuju utvrđenje i postavljaju u njega jak garnizon kako bi bio stalna pretnja ugarskom Beogradu. Gradom je komandovao turski junak Porča od Avale, za koga narodna pesma govori da je stradao od ruke  Vuka Brankovića, naslednika srpskih despota, u pesmi opevanog kao Zmaj Ognjeni Vuk.

 Do 18. veka tvrđava je  postepeno zapustela. Zidine su prepuštene zubu vremena koji ih je polako nagrizao do 1934, kada je kralj Aleksandar Karađorđević odlučio da se ostaci tvrđave razore. Na njenom mestu je podignut spomenik Neznanom junaku, u čast srpskih vojnika palih za slobodu otadžbine u Prvom svetskom ratu. Spomenik je izradio Ivan Meštrović po uzoru na mauzolej osnivača persijskog carstva Kira Velikog. Beogradom su kružile priče da planina sa mauzolejom na vrhu predstavlja džinovsku piramidu sa zaravnjenim vrhom, najupečatljiviji simbol izrazito masonskog Beograda sa početka prošlog veka.. izvor

Ono što ipak posetioce Beograda najčešće odvodi na Avalu je  Avalski televizijski toranj odakle se pruža najlepši pogled na Beograd i okolinu, ravni Srem, talasastu Šumadiju.. 
Pušten u rad, 1965. godine, postao je simbol Beograda i remek-delo arhitekture, kao  jedini toranj na svetu koji je za presek imao jednakostranični trougao koji je simbolisao srpski tronožac za sedenje. Međutim, u NATO bombardovanju Srbije, 29. aprila 1999. i uništavanja svega i svačega, stradao je i porušen toranj.. Bilo je potrebno 10 godina, da se sakupi novac i izgradi novi , sličan  prethodniku, samo jedan metar viši. Današnji  toranj ima dva lifta i restoran koji ne radi na 119. metru odnosno vidikovac na 122-om metru visine. 
Ukupna visina tornja je 204,57 metara.

 Zapušteni hotel ''Avala''

 Sfinge

 

Posle Prvog svetskog rata, lokalno stanovništvo pronašlo je veći broj grobova srpskih vojnika poginulih u ratu, među njima i grob jednog neznanog srpskog vojnika. Narod okolnih sela je tom vojniku 1922. podigao skromni spomenik. Kasnije je Državni odbor za podizanje spomenika Neznanom junaku odlučio da mu se na vrhu Avale podigne reprezentativniji spomenik. Projekt za spomenik izradio je vajar Ivan Meštrović, u obliku mauzoleja sa karijatidama koje predstavljaju žene u narodnim nošnjama iz svih jugoslovenskih krajeva. Spomenik je građen od jablaničkog granita od 1934. do 1938. godine. Za potrebe građenja ovog spomenika 1934. godine dinamitom su razrušeni ostaci srednjevekovnog grada Žrnova, što i danas nailazi na oštru osudu među istoričarima.

 gde su 'piramide', tu su i mačke

Mene ova pesma odvodi mislima do Avale,možda će i vas...

Da li si spavala,
Da li sanjala,
Kako se ruši Avala,
Da li te nervira,
Kad ti iz svemira,
Pošaljem leptira,

Da li sanjala,
Kako je nestala voda,
Iz plavog Dunava,
Da li si patila,
Kada si shvatila,
Da si me izgubila ...


Naći ćes cvet što po meni miriše,
Naći ćes cvet koji nestaje,
Naći ćes cvet što po meni miriše,
Biće to cvet koji umire ...

Da li si sanjala,
Kako sa istoka,
Dolazi tajna poruka,
Kada me ne bude,
Neka te probude,
Talasi požude ...
 Naći ćes cvet što po meni miriše ...